16 sierpnia, godz. 16:00 – 17:00
Do rozmowy o śląskich straszkach, które poprowadzi Izolda Czmok – Nowak, zaprosiliśmy badacza i autora m.in. książek “Klechdy pszczyńskie” i “Duchy i duszki bojszowskie”.
Alojzy Lysko – urodzony 15 lutego 1942 roku w Bojszowach.
Wykształcenie: wyższe prawnicze − Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego (1976), pedagogiczne − Studium Nauczycielskie w Katowicach (1967) i techniczno-górnicze − Sztygarka Dąbrowska (matura w 1962 roku).
Wykształcenie: wyższe prawnicze − Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego (1976), pedagogiczne − Studium Nauczycielskie w Katowicach (1967) i techniczno-górnicze − Sztygarka Dąbrowska (matura w 1962 roku).
Po maturze pracował pod ziemią w charakterze górnika i sztygara w Kopalni Węgla Kamiennego „Ziemowit” w Lędzinach. W latach 1964-1973 był nauczycielem-wykładowcą w Szkole Górniczej KWK „Ziemowit” w Lędzinach, od 1973 roku jej wicedyrektorem, a od 1977 – dyrektorem. Od 1992 roku jest na nauczycielskiej emeryturze.
Równolegle z pracą pedagogiczną prowadził w latach 1966-1982 zajęcia z zakresu teatru poezji w Zakładowym Domu Kultury. Zdobył kwalifikacje instruktora teatralnego. Jest autorem kilkudziesięciu widowisk i sztuk teatralnych, m. in.: Tryptyk śląski, Bieruń przez wieki, Barbórka w Hołdunowie, Nastała nam wiosna, Narodziny chleba, Jak ostatki to ostatki, Fojermon sie żyni, Booms w bojszowskiej karczmie, Jaki życi jest piykne, Fajka Abrahama.
Debiutował opowiadaniami Moja pierwsza lekcja (1965) i Ślązak (1966) w „Poglądach”. Opublikował setki artykułów i szkiców literackich w wielu pismach lokalnych, regionalnych i ogólnopolskich, m. in. w „Dzienniku Zachodnim”, „Tak i Nie”, Górnośląskim Tygodniku Regionalnym „Echo”, miesięczniku „Śląsk”, Biuletynie IPN.
Opublikował szereg artykułów o losach Górnoślązaków przymusowo wcielonych do Wehrmachtu oraz o górnikach poległych w podziemnych katastrofach.
W 1990 roku założył i prowadził przez kilka lat gazetę zakładową „Ziemowit”. Był współzałożycielem i pierwszym redaktorem „Rodni” (od 1992) – gazety pięciu gmin: Bierunia, Lędzin, Imielina, Bojszów i Chełmu Śląskiego. Jest współtwórcą gazety gminnej „Nasza Rodnia”. Od 1984 roku redagował w formie książkowej Kalendarz Górniczy Kopalni Ziemowit w Lędzinach. Ukazało się 20 roczników.
Od 1980 roku należał do Zespołu Folklorystycznego „Bojszowianie”, od 1991 był jego kierownikiem artystycznym, a w latach 1995-2003 społecznie pełnił funkcję szefa grupy. Jest współtwórcą trzech zespołów: „Młode Bojszowy”, „Domowina” i „Korzyniec”. Autor kilkunastu wystaw w Gminnej Izbie Regionalnej, współautor kilku wystaw o zasięgu wojewódzkim w Muzeum Śląskim i Górnośląskim Parku Etnograficznym.
Przez wiele lat współpracował z Radiem Katowice i z Telewizją Regionalną. Jest jurorem licznych przeglądów i festiwali. Jest także działaczem wielu organizacji społecznych. Był radnym Bojszów (1966-1977) i Tychów (1977-1988), delegatem gminy bojszowskiej do Sejmiku Samorządowego w dwóch kadencjach: 1990-1994 i 1994-1998, radnym Sejmiku Województwa Śląskiego (1998-2006), posłem na Sejm RP (2005-2007) oraz członkiem Sejmowej Komisji Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Należy do Górnośląskiego Towarzystwa Literackiego. Współdziała z Towarzystwem Kultury Teatralnej i Towarzystwem Opieki nad Oświęcimiem. Jest członkiem Rady Programowej Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk”, Regionalnego Ośrodka Kultury w Bielsku-Białej, Muzeum Miejskiego w Tychach, a także członkiem kilku kapituł przyznających nagrody i odznaczenia wojewódzkie.
Posiadane ordery, odznaczenia i nagrody:
Srebrny Krzyż Zasługi (1982), Złoty Krzyż Zasługi (1988), Medal 40-lecia PRL (1984), Złoty Medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (1997), medal „Za Zasługi dla Miasta Tychy” (1990), tytuł „Zasłużony Pracownik Kopalni Ziemowit”, nagroda wojewody katowickiego za twórcze działania folklorystyczne (1996), Złota Odznaka „Zasłużony dla województwa śląskiego” (2011), tytuł „Włodarza Gminy Bojszowy” (1999), medal „Za zasługi dla kultury polskiej” (2011), nagroda Ministra Kultury i Sztuki za ożywianie kontaktów młodego pokolenia ze sztuką sceniczną oraz wybitne osiągnięcia w dziedzinie teatru ludowego, nagroda Ministra Oświaty i Wychowania II stopnia (1972), nagroda Ministra Oświaty i Wychowania I stopnia (1979), Nagroda Promocyjna im. Wojciecha Korfantego za dokonania na polu edukacji regionalnej „Śląskie Śpiewanie” (2003), Nagroda „CLEMENS PRO ARTE” starosty bieruńsko-lędzińskiego za twórczość pisarską (2003), tytuł Honorowego Ślązaka Roku 2006, nagroda Marszałka Województwa Śląskiego za upowszechnianie i ochronę dóbr kultury (2008), tytuł „Zasłużony dla Kultury Teatralnej im. Mariana Mikuty” (2011), nagroda specjalna Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego za zasługi dla kultury polskiej (2011), nagroda miesięcznika kulturalno-społecznego „Śląsk” „Perła Śląska” (2011), Śląska Nagroda im. Juliusza Ligonia za głęboki szacunek dla śląskiej ziemi i ogromny autorytet społeczności lokalnej od Katolickiego Stowarzyszenia „Civitas Christiana” (2011), Nagroda im. Agustina Weltzla „Górnośląski Tacyt” ustanowiona przez Ruch Autonomii Śląsk (2014).
Zachęcamy do rezerwacji miejsc przez formularz https://forms.gle/PNJXxkgva9iMXiSz5
Wydarzenie organizowane jest w ramach projektu ŚLĄSKI PLAC, który realizujemy we współpracy z Bytomskim Klubem Samorządowym dzięki dofinansowaniu z budżetu Województwa Śląskiego.
Udostępnij wydarzenie