Rok 2025 ustanowiono Rokiem Tragedii Górnośląskiej. Tragedia Górnośląska roku 1945 jest wydarzeniem, o którym mieszkańcy naszego regionu pamiętają do dzisiaj. Terminem Tragedii Górnośląskiej określa się wydarzenia związane z wkroczeniem Armii Czerwonej na Górny Śląsk w styczniu 1945 r. Żołnierze tej armii popełniali morderstwa, rabunki i gwałty, nastąpiła systemowa kradzież wyposażenia zakładów przemysłowych. Mieszkańcy Górnego Śląska byli wysiedlani oraz wywożeni do przymusowej pracy m.in. w kopalniach Związku Sowieckiego. Mężczyźni w wieku od 17 do 50 lat byli internowani i deportowani. To przemyślane działanie na ludności miejscowej trwało od lutego do przełomu kwietnia i maja 1945 r. Liczba ofiar to około 50 tysięcy mężczyzn i w konsekwencji ich rodzin, które pozbawiono jedynego na ogół żywiciela. Wielu z tych, którzy zostali wywiezieni już nie wróciło, czyli około 25% deportowanych, a ci, którzy przeżyli, wracali od połowy 1945 r. do przełomu lat 1949/1950. Najpóźniej wracali mężczyźni, którzy mogli jeszcze pracować.

Wystawa Hörst du mein heimlisches Rufen? = „Słyszysz me ciche wołanie” powstała z inicjatywy Deutscher Freundschaftskreis in Schlesien (Towarzystwa Społeczno–Kulturalnego Niemców Województwa Śląskiego – Koło w Stolarzowicach) przedstawia losy mieszkańców Stolarzowic i Górnik w 1945 r. Opracowano materiały zbierane od 2010 roku, m. in. dokumenty, zdjęcia i relacje świadków tych wydarzeń. Szczególną uwagę poświęcono właśnie relacjom osób, które w zastanej powojennej rzeczywistości rzadko lub wcale o tym nie mówiły. Utrwalone obecnie wspomnienia są nieodłączną częścią wystawy. Zebrany i zaprezentowany materiał stanowi niewielką tylko część zebranych przez ponad dwie dekady informacji i dokumentów. Tytuł wystawy: Hörst du mein heimlisches Rufen? = „Słyszysz me ciche wołanie” nawiązuje do popularnej piosenki z lat 40. XX wieku. Pracę nad nią koordynowali Pan Joachim Makowski i Sebastian Rosenbaum. Wystawa powstała dzięki finansowemu wsparciu Konsulatu Republiki Federalnej Niemiec w Opolu.

Wystawa będzie prezentowana w Galerii Rotunda Miejskiej Biblioteki Publicznej w Bytomiu w dniach od 3 do 31 marca.